Goud heeft altijd een bijzondere rol gespeeld in tijden van economische onzekerheid. Het edelmetaal wordt al duizenden jaren gezien als waardevol en betrouwbaar. Maar waarom precies? En hoe presteert goud wanneer markten schudden op hun grondvesten? In dit artikel duiken we dieper in de dynamiek tussen goud en economische onzekerheid, en waarom het een van de favoriete activa blijft van zowel institutionele als particuliere beleggers.

Historische achtergrond: Goud in crisistijden

Wanneer we naar de geschiedenis kijken, zien we een opvallend patroon: telkens wanneer financiële markten onder druk komen te staan, stijgt de vraag naar goud. Dit komt niet alleen omdat het edelmetaal schaarser is dan andere activa, maar vooral omdat het een tastbaar bezit is. Waar fiat-valuta’s (zoals de euro of de dollar) afhankelijk zijn van het vertrouwen in overheden en centrale banken, heeft goud een intrinsieke waarde die losstaat van politiek of monetair beleid.

Neem bijvoorbeeld de financiële crisis van 2008. Terwijl aandelenmarkten wereldwijd kelderden en banken failliet gingen, zagen we dat de goudprijs steeg van ongeveer $700 per ounce aan het begin van het jaar naar boven de $1.000 in 2009. Hetzelfde gebeurde tijdens de eurocrisis van 2011-2012, toen de goudprijs een recordhoogte bereikte van bijna $1.900 per ounce.

Dit patroon heeft zich ook tijdens de COVID-19 pandemie herhaald. In maart 2020 stortten aandelenmarkten wereldwijd in door de lockdowns en economische onzekerheden. Maar de prijs van goud steeg in 2020 naar een recordhoogte van meer dan $2.000 per ounce. Beleggers zochten bescherming, en goud bood die zekerheid.

Waarom is goud een veilige haven?

Er zijn verschillende redenen waarom goud in onzekere tijden wordt beschouwd als een veilige haven:

Inflatiebescherming: In periodes van economische onzekerheid drukken centrale banken vaak geld bij om de economie te stimuleren. Dit kan leiden tot inflatie, waarbij de waarde van fiatgeld daalt. Goud daarentegen behoudt zijn waarde, of stijgt zelfs, omdat het niet kan worden ‘bijgedrukt’. Beleggers gebruiken goud dus vaak als hedge tegen inflatie.

Tastbaarheid en schaarste: Goud is een fysiek goed. In tegenstelling tot aandelen of obligaties is het iets dat je kunt vasthouden. Bovendien is goud schaars: er is maar een beperkte hoeveelheid van op de wereld. Dit zorgt ervoor dat het zijn waarde behoudt, zelfs wanneer andere activa in waarde dalen.

Onafhankelijk van politiek en monetair beleid: Goud is niet afhankelijk van het beleid van een regering of centrale bank. Wanneer een land te maken krijgt met een financiële crisis of een politieke crisis, blijft goud zijn waarde behouden. Dit maakt het aantrekkelijk voor beleggers die hun rijkdom willen beschermen tegen onvoorspelbare overheidsbeslissingen.

Negatieve reële rentevoeten: Wanneer de inflatie hoger is dan de rente die banken bieden, spreken we van een negatieve reële rente. In zo’n situatie zoeken beleggers vaak naar alternatieven die beter beschermen tegen waardevermindering, zoals goud.

Goud versus andere veilige havens

Hoewel goud vaak als de ultieme veilige haven wordt beschouwd, zijn er andere activa die ook in tijden van onzekerheid in trek zijn, zoals staatsobligaties en valuta’s zoals de Amerikaanse dollar of de Zwitserse frank. Staatsobligaties van sterke economieën zoals de VS worden vaak als ‘risicovrij’ beschouwd, omdat de kans klein is dat deze overheden failliet gaan.

Toch heeft goud een unieke aantrekkingskracht. Terwijl staatsobligaties rente opleveren, biedt goud geen rente of dividend. Dat lijkt misschien een nadeel, maar in tijden van negatieve rentevoeten – wanneer beleggers in feite moeten betalen om obligaties aan te houden – wordt het gebrek aan rente van goud ineens een stuk aantrekkelijker.

Daarnaast hebben fiat-valuta’s zoals de dollar hun eigen risico’s. Wanneer centrale banken de geldhoeveelheid vergroten, daalt de waarde van de valuta. Dit zien we vaak in tijden van crisis, wanneer overheden grootschalige stimuleringspakketten lanceren. Goud is dan een stabielere optie, omdat het niet beïnvloed wordt door deze monetaire ingrepen.

De toekomst van goud in een veranderende wereld

Hoewel goud historisch gezien altijd zijn waarde heeft behouden, betekent dat niet dat de prijs altijd stijgt. Goudprijzen fluctueren, afhankelijk van de marktomstandigheden. Wanneer economieën herstellen en het vertrouwen in aandelenmarkten toeneemt, kan de vraag naar goud dalen, en daarmee ook de prijs. Dit zagen we bijvoorbeeld in de jaren na de financiële crisis van 2008, toen de goudprijs in 2013 met bijna 30% daalde na de sterke stijging in de jaren ervoor.

Toch blijft goud een onmisbaar onderdeel van veel beleggingsportefeuilles, juist vanwege zijn rol als beschermend activum. In een wereld waarin inflatie dreigt te stijgen en geopolitieke spanningen toenemen, zal goud waarschijnlijk zijn waarde blijven behouden als veilige haven.

Goud blijft essentieel voor risicospreiding

In tijden van economische onzekerheid biedt goud bescherming. Het is niet alleen een hedge tegen inflatie, maar ook een veilige haven in tijden van geopolitieke onrust en marktturbulentie. De tastbaarheid, schaarste en onafhankelijkheid van politiek en monetair beleid maken het een aantrekkelijke optie voor beleggers die hun vermogen willen beschermen tegen onvoorziene economische schokken.

Hoewel goudprijzen op korte termijn kunnen fluctueren, blijft de langetermijnrol van goud als waardeopslag en risicobescherming stevig verankerd. Voor elke belegger die nadenkt over risicospreiding, is goud een waardevol actief om te overwegen, vooral in tijden van onzekerheid.